بررسی عددی نشت از کانال های خاکی و مقایسه با اندازه گیری صحرایی

تلفات نشت از کانال‌های خاکی سهم زیادی در تلفات آب در بخش کشاورزی دارد. درک بهتر از ماهیت تلفات نشت می‌تواند به افزایش راندمان انتقال آب کمک نموده راه حل‌هایی برای حل مشکلات کمبود آب ارائه نماید. در این تحقیق برای بررسی عوامل موثر بر نشت از کانال-های خاکی از شبیه سازی عددی استفاده شد. جهت صحت سنجی از اطلاعات موجود از برخی از کانال‌های خاکی شبکه آبیاری زاینده‌رود استفاده گردید. تعداد 246 مدل عددی شامل مقاطع مختلف کانال خاکی ذوزنقه‌ای، مستطیلی و مثلثی در نرم افزار SEEP/W اجرا شد. نتایج نشان داد که برای شبیه سازی عددی، عرض محدوده‌ای معادل 15 برابر عرض سطح آب در کانال برای عدم تاثیر مرزهای کناری بر دبی نشت نیاز خواهد بود. مقایسه دبی نشتی با روابط تجربی نشان داد که روابط تجربی خطای زیادی در برآورد نشت نشان می‌دهند، هر چند رابطه موریتز با ضریب تبیین 373/0 بهتر از بقیه بود. روابط رگرسیون چند متغیره خطی و غیر‌خطی تطابق مناسبی را برای تخمین دبی نشت ارائه نمود. رابطه ‌خطی به دلیل دارا بودن ریشه میانگین مربعات خطای کم و سهولت کاربرد توصیه می‌شود. محیط خیس شده کانال عامل مهمی در نشت از کانال تشخیص داده شد، ولی شیب جداره کانال اثر اندکی بر نشت داشت. پیشنهاد می‌شود تا در مطالعات آینده، اثر عمق آب زیرزمینی نیز بر دبی نشتی از کانال بررسی گردد.